Chuyện kể rằng, vào thế kỉ thứ 6, ở vương quốc Gupta, (thuộc Ấn Độ) đức vua Sêram trị vì đất nước. Khi đất nước thái bình, muốn tìm kiếm một thú vui tao nhã nào đó để tận hưởng cuộc sống nên đức vua ban bố khắp thiên hạ ai có sáng kiến gì hay thì dâng lên nhà vua.
Một hôm, có một nhà thông
thái tên là Seta đã dâng lên nhà vua một trò chơi có tên là Saturanga. Lúc
đầu, nhà vua nhìn thấy bàn cờ 64 ô với những quân cờ và nước đi đơn giản nên tỏ
ra không hứng thú lắm. Nhưng khi nhà thông thái hướng dẫn cách chơi và cùng
chơi với nhà vua đã khiến cho nhà vua vô cùng khâm phục sự sắc sảo và đa dạng của
các tình huống trên bàn cờ. Nhà vua đã say mê chơi trò ấy suốt cả tuần trời mà
không thấy chán. Quá khâm phục trí tuệ của người sáng tạo, nhà vua quyết định
ban thưởng hậu hĩnh.
Ngài nói với Seta:
– Ta muốn tặng thưởng cho
ông một cách xứng đáng. Nào, Seta, ông hãy nói điều ông muốn ta ban thưởng cho
ông. Đừng ngại, hãy nói ra phần thưởng có thể làm ông thỏa mãn và ông sẽ nhận
được nó ngay lập tức. Ta rất giàu có và không tiếc gì để có thể ban thưởng cho
ông một cách xứng đáng.
Seta im lặng suy nghĩ. Nhìn
nhà vua chờ đợi câu trả lời, ông biết nhà vua không nói đùa. Lúc sau ông chậm
rãi thưa:
– Thưa đức vua, lòng tốt của
ngài thật vĩ đại. Nhưng vì đột ngột quá nên thần chưa nghĩ ra được điều gì. Xin
ngài cho thần nghĩ đến sáng ngày mai.
Nhà vua mỉm cười gật đầu đồng
ý. Sáng sớm hôm sau, như đã hứa, Seta vào gặp nhà vua. Sự khiêm tốn của Seta
khiến nhà vua hết sức cảm mến. Seta cung kính thưa:
– Thưa đức vua! Thần không ham
gì vàng bạc châu báu. Chỉ xin ngài thực hiện cho thần một điều ước.
– Người cứ nói. Ta chắc chắn
rằng, mọi điều ước của người sẽ được đáp ứng. – Thưa ngài! Ngài hãy ra lệnh cho
đặt 1 hạt lúa mì vào ô thứ nhất của bàn cờ, Seta nói.
– Chỉ đơn giản thế thôi ư ?
Nhà vua kinh ngạc.
– Vâng, thưa ngài. Tiếp đến,
ở ô thứ 2, ngài hãy đặt vào 2 hạt thóc.
Ôi! Nhà vua không kìm chế nổi
sự kinh ngạc của mình:
– Này Seta, ông đang đùa ta
đấy ư? Làm như thế có ý nghĩa gì?
Seta chậm rãi trình bày tiếp:
– Kính thưa đức vua vĩ đại!
Cứ như cách làm vừa rồi, ô tiếp sau sẽ có số thóc gấp đôi ô trước cho đến ô cuối
cùng. Thần sẽ nhận lấy toàn bộ số thóc đó.
– Thật không có gì khó. Kho
thóc của ta có thể nuôi toàn bộ dân chúng trong nhiều năm mà không phải làm gì.
Seta, ông thật khiêm tốn.
Seta cung kính vái lạy cảm
ơn và xin phép ra về, hẹn đến ngày nhà vua đếm xong số thóc sẽ đến nhận lấy. Một
tuần sau, nhà vua lại gọi Seta vào cùng chơi cờ. Lúc đang chơi, nhà vua hỏi:
– Seta, hẳn ông đã hài lòng
về phần thưởng của ta. Ông đã mang đủ số thóc về rồi chứ?
Seta thưa: Dạ, bẩm đức vua,
các nhà toán học cung đình vẫn đang tính tiếp số thóc cho thần ạ.
– Ngươi hãy yên tâm – Nhà
vua nói. Có lẽ các quan đã làm việc chậm trễ. Ta sẽ thúc đẩy việc này và người
sẽ sớm nhận được phần thưởng như ta đã hứa.
Sau đó, các quan vào tâu với
đức vua về con số khủng khiếp mà Seta đã yêu cầu. Toàn bộ số thóc trên vương quốc
đã được huy động mà vẫn chưa đủ đến một phần số thóc ấy. Nhà vua vô cùng sửng sốt,
chú ý những lời nói của nhà toán học già nua.
– Hãy nói cho ta con số quái
gở đó. Nhà vua trầm ngâm.
– Nếu đếm đủ số thóc đến ô
thứ 64 của bàn cờ thì là 18 tỉ tỉ 446 triệu tỉ 774 ngàn tỉ 73 tỉ 709 triệu 551
ngàn 615 hạt. (18.446.744.073.709.551.615). Nếu huy động cả các nước lân cận
thì vẫn không đủ. Nếu phải tăng diện tích sản xuất, tích trữ nhiều năm cũng vẫn
không thể có đủ số thóc ấy được, mong nhà vua suy xét.
– Trời, Seta - Ngươi thật
trí tuệ! Nhà vua quay lại hỏi quan coi kho:
– Vậy phải làm thế nào
đây ? Nếu ta quyết định thưởng theo yêu cầu thì Vương quốc vĩnh viễn mắc nợ người
ta, không biết bao giờ mới trả được hết nợ. Còn nếu không thưởng như vậy, thì
Trẫm là kẻ không biết giữ lời hứa, còn mặt mũi nào trước bàn dân thiên hạ nữa
!.
Suy nghĩ một lúc, vị quan
tâu:
– Seta đã tính được con số ấy.
Có một cách đơn giản, xin nhà vua yêu cầu Seta tự mình đếm số thóc của từng ô
và mang số thóc ấy về, không được thiếu hay thừa một hạt nào.
– Nếu Seta đồng ý làm việc ấy thì sẽ mất bao lâu. Nhà vua sốt sắng hỏi.
– Dạ bẩm đức vua! Seta phải
cần đến 290 tỉ năm.
Đến lúc này, Nhà vua không
khỏi kinh ngạc tột độ trước sức mạnh trí tuệ của Seta. Sau đó, nhà vua gọi Seta
vào và yêu cầu làm việc ấy. Seta khiêm tốn trình bày:
– Thần chỉ muốn cho nhà vua biết bài toán ấy chứ thực không dám nhận số thóc như yêu cầu. Xin nhà vua trị tội vì thần đã bất kính.
Khâm phục trí tuệ và đức khiêm tốn của Seta ta, sau đó, nhà vua phong ông làm tể tướng, cùng nhà vua trị vì đất nước.
.gif)
0 Nhận xét